W połowie stycznia 2023 r. nadsańskie topole zostały przedmiotem prac badawczych prowadzonych przez prof. Andrzeja Lewandowskiego z Instytutu Dendrologii Polskiej Akademii Nauk. Zespół naukowców pobrał materiał genetyczny z rosnących nad Sanem egzemplarzy topoli czarnej. Pozyskane pędy posłużyły do przeprowadzenia badań dotyczących zmienności genetycznej gatunku, a także w celu rozmnożenia wegetatywnego cenniejszych osobników. Po wyhodowaniu sadzonek, profesor Lewandowski powrócił wraz z dr Weroniką B. Żukowską na stalowowolskie Błonia, w celu posadzenia nowych drzew.
– Flora Błoni nad Sanem pod wieloma względami jest unikalna. Jednym z jej elementów jest niepowtarzalna populacja bardzo rzadkiej topoli czarnej, którą dzięki pomocy nauki ochronimy przez wymarciem. Wraz z Instytutem Dendrologii Polskiej Akademii Nauk zasadzono 13 nowych drzewek topoli na nadsańskich Błoniach. Dzięki tym działaniom, kolejne pokolenia Mieszkańców Stalowej Woli, będą mogły być dumne z posiadania tego rzadkiego gatunku drzewa, którego naturalnym miejscem występowania są tereny doliny Sanu – zaznaczył Lucjusz Nadbereżny prezydent miasta Stalowej Woli.
Topola czarna w naturze zasiedla żyzne siedliska nadrzeczne. Wykorzystywana jest jako roślina ozdobna i lecznicza. Jako surowiec zielarski ma działanie m.in. przeciwgorączkowe. Obniża poziom mocznika i innych szkodliwych metabolitów w organizmie. Dorasta do 30 metrów wysokości. Może osiągać ponad 3 m średnicy pnia.
– Ponieważ topole, które rosną na nadsańskich Błoniach nie mają naturalnych szans na odnowienie się, stare drzewa się starzeją i trzeba zadbać o przetrwanie topoli na tym terenie. Po badaniach genetycznych okazało się, że stalowowolska topola zachowała wysoką zdolność zmienności genetycznej. Pobrane prawie dwa lata temu pędy zostały ukorzenione i dzisiaj możemy sadzić młode drzewka. Jest to największa nad Sanem populacja topoli czarnej i warto ją ochronić. Mamy nadzieję, że dzięki tym działaniom zachowamy pulę genową tej populacji – mówił prof. Andrzej Lewandowski, który wraz z dr Weroniką B. Żukowską, należy do zespołu badawczego Zakładu Genetyki i Interakcji Środowiskowych Instytutu Dendrologii Polskiej Akademii Nauk. Naukowcy są autorami licznych wydawnictw, publikowanych w Polsce i za granicą.
O techniczną stronę dokonanych nasadzeń zadbał Miejski Zakład Komunalny w Stalowej Woli.
źródło: UM Stalowa Wola
