Dionizy Garbacz Honorowym Obywatelem Miasta Stalowa Wola

Przez aklamację Rada Miejska w Stalowej Woli przyjęła 28 marca 2025 roku projekt uchwały w sprawie nadania tytułu „Honorowy Obywatel Miasta Stalowa Wola” dla Dionizego Garbacza – zasłużonego dla miasta Stalowej Woli pisarza, dziennikarza, regionalistę, pasjonata, założyciela Fundacji STALOVIANUM, z ogromnym dorobkiem wydawniczym oraz wieloma zasługami w kształtowaniu życia literackiego i kulturalnego naszego miasta i regionu.

„Jesteśmy ogromnie wdzięczni Panu Dionizemu Garbaczowi za jego nieoceniony wkład w rozwój i promocję Stalowej Woli. Jego wieloletnia praca, pasja i zaangażowanie w dokumentowanie historii naszego miasta, stanowią bezcenny dorobek, który pozostanie dla przyszłych pokoleń. To dzięki takim ludziom Stalowa Wola może z dumą pielęgnować swoją tożsamość i inspirować kolejne pokolenia mieszkańców” – podkreślił po głosowaniu Lucjusz Nadbereżny prezydent miasta Stalowej Woli.

Dionizy Garbacz od dziecięcych lat mieszka w Stalowej Woli. Po ukończeniu studiów polonistycznych na Uniwersytecie Jagiellońskim, przez dwa lata nauczał języka polskiego w liceum ogólnokształcącym w Przeworsku, a następnie wrócił do Stalowej Woli, którą uważa za swe miasto rodzinne. Od 1968 r. pracował w „Socjalistycznym Tempie” – zakładowej gazecie Huty Stalowa Wola. Już wtedy interesowała go przeszłość HSW, wcześniej Zakładów Południowych i miasta. W 1978 r. opublikował swą pierwszą większą pracę: broszurę historyczną „Huta Stalowa Wola 1938–1978”. W 1981 r. został redaktorem naczelnym „Socjalistycznego Tempa”.

W stanie wojennym usunięto go z tego stanowiska i pozbawiono prawa do wykonywania zawodu dziennikarza, był internowany w Załężu i Uhercach. Kolejne publikacje Dionizego Garbacza to „Stalowa wola narodu polskiego” (1987, wespół ze Stefanem Bratkowskim i Marianem M. Drozdowskim, w niezależnym obiegu wydawniczym), a następnie „Strajk w Stalowej Woli 22 sierpnia – 1 września”. Tę pozycję napisał po wielkim strajku o „Solidarność” w sierpniu 1988 r., w którym czynnie uczestniczył. W tym okresie wydał też książkę „Okupacja i konspiracja w Stalowej Woli 1939-1944” (1988), a wspólnie z Andrzejem Zagórskim publikację „W kleszczach czerwonych” (1990). Jego dziennikarskie artykuły ukazywały się w latach 80. XX w. w prasie podziemnej i polonijnej.

Po przełomie ustrojowym w 1989 r. był założycielem i prezesem oddziału Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich w Stalowej Woli. Pisał dla tygodnika „San” i „Dziennika Obywatelskiego A – Z”. W 1990 r., razem z żoną Anną zostali przywróceni do pracy w zakładowej gazecie HSW, która od marca 1989 r. zmieniła tytuł na „Sztafetę”.

30 marca 1992 r. Dionizy Garbacz został prezesem nowo utworzonego Wydawnictwa SZTAFETA (wcześniej był pełnomocnikiem zarządu HSW ds. przekształceń gazety zakładowej). Oprócz tygodnika „Sztafeta”, Wydawnictwo zajmuje się też edycją książek, tomików poetyckich. albumów, broszur i różnych druków ulotnych. Jest jedną z najstarszych oficyn wydawniczych na Podkarpaciu. Dionizy Garbacz był prezesem wydawnictwa do 2003 roku. Do dzisiaj z nim współpracuje.

Założył Fundację STALOVIANUM, zajmującą się historią Stalowej Woli i regionu. Fundacja zbiera, digitalizuje i udostępnia na swojej stronie dokumenty, fotografie oraz inne archiwalia dotyczące historii miasta i okolic.

Dionizy Garbacz jest autorem 5-tomowej, monumentalnej monografii Stalowej Woli („Narodziny”, „Mroczne lata”, „Czas nadziei”, „Wzrastanie”, „Przełomowe czasy”). Lista jego książkowych publikacji (kilka prac napisał z innymi autorami) liczy ponad 50 pozycji. Jako dziennikarz-regionalista napisał też setki artykułów o tematyce historycznej, dotyczących Stalowej Woli i regionu. Wiele miejsca w jego pisarstwie zajmują czas II wojny światowej i miejscowej partyzantki. Wydał też publikację o Powstaniu Styczniowym i walkach, jakie toczono wtedy w naszym regionie. W swych pracach Dionizy Garbacz odsłonił wiele nieznanych faktów z historii Stalowej i okolic, dotarł do niepublikowanych wcześniej dokumentów i zdjęć. Poddał też historycznej weryfikacji niektóre potoczne opinie i przekazy.