Choć nie służą zawodowo regularnie uczestniczą w ćwiczeniach żołnierzy rezerwy, aby spełnić swój obywatelski obowiązek wobec Ojczyzny. Co roku 10 października obchodzimy Święto Żołnierza Rezerwy.
Data obchodów święta nawiązuje do zwycięskiej bitwy stoczonej przez polskie rycerstwo i pospolite ruszenie z wojskami zakonu krzyżackiego pod Koronowem 10 października 1410 r. Wydarzenie to stanowi przykład jednej z najszybszych mobilizacji zbrojnych średniowiecznej Europy. Wówczas rycerze wraz z pospolitym ruszeniem stanęli na wezwanie króla Władysława II Jagieły, aby podjąć walkę ze zbliżającym się najazdem krzyżackim.
Ustanowione święto jest wyrazem szacunku dla żołnierzy rezerwy, którzy są w stałej gotowość do obrony Ojczyzny w razie zewnętrznego zagrożenia bezpieczeństwa państwa. Na przestrzeni wieków żołnierze rezerwy walcząc o Polskę, niejednokrotnie dawali przykład patriotycznej postawy, wierność przysiędze wojskowej oraz przywiązania do tradycji oręża polskiego.
Modernizacja Sił Zbrojnych oraz wyposażanie wojska w coraz nowszy sprzęt i uzbrojenie, systematycznie wchodzące na wyposażenie jednostek wojskowych, powoduje konieczność przeszkolenia żołnierzy rezerwy i przygotowania ich do jego obsługi. Żołnierze rezerwy pozostający na przydziale mobilizacyjnym, bez cyklicznego szkolenia, z biegiem czasu tracą nabytą w wojsku wiedzę i umiejętności. Dlatego bardzo istotnym czynnikiem jest podtrzymywanie ich kondycji, wyszkolenia oraz zapoznanie z nowoczesną techniką wojskową i sposobem jej wykorzystywania.
W związku z powyższym 10 października 2024 r. Centralne Wojskowe Centrum Rekrutacji wraz z podległymi Wojskowymi Centrami Rekrutacji przeprowadziły uroczyste zbiórki z okazji Święta Żołnierza Rezerwy.
Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 20 marca 2024 r. w sprawie określenia liczby osób, które w 2024 r. mogą być powołane do czynnej służby wojskowej oraz liczby osób, które mogą pełnić służbę wojskową w rezerwie w ramach odbywania ćwiczeń wojskowych, na podstawie art. 133 ustawy z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny, ustalono liczbę do 200 000 osób, które w 2024 r. mogą być powołane i pełnić służbę wojskową w rezerwie.
Ustawa o obronie Ojczyzny zgodnie z art. 248 pkt 1 nakłada na żołnierzy pasywnej rezerwy obowiązek uczestniczenia w ćwiczeniach wojskowych. Zgodnie z art. 249 ćwiczenia wojskowe, mogą być realizowane jako: jednodniowe, krótkotrwałe – trwające nieprzerwanie do 30 dni, długotrwałe – trwające nieprzerwanie do 90 dni oraz rotacyjne – trwające łącznie do 30 dni z przerwami w określonych dniach w ciągu danego roku kalendarzowego.
Modernizacja Sił Zbrojnych oraz wyposażanie wojska w coraz nowszy sprzęt i uzbrojenie, systematycznie wchodzące na wyposażenie jednostek wojskowych, powoduje konieczność przeszkalania żołnierzy rezerwy i przygotowania ich do jego obsługi. Żołnierze rezerwy pozostający na przydziale mobilizacyjnym, bez cyklicznego szkolenia, z biegiem czasu tracą nabytą w wojsku wiedzę i umiejętności. Dlatego bardzo istotnym czynnikiem jest podtrzymywanie ich kondycji, wyszkolenia oraz zapoznanie z nowoczesną techniką wojskową i sposobem jej wykorzystywania.
Na ćwiczenia wojskowe są powoływane osoby z pasywnej rezerwy, które mają uregulowany stosunek do służby wojskowej, nie pełnią innego rodzaju służby wojskowej, nie podlegają militaryzacji oraz nie ukończyły 60 roku życia, a w przypadku osób posiadających stopień podoficerski i oficerski – 63 roku życia. Powołania na ćwiczenia wojskowe w 2024 r. dotyczą głównie osób, którym zostały nadane przydziały mobilizacyjne – miały już wcześniejsze przeszkolenie wojskowe i złożyły przysięgę wojskową. Na ćwiczenia wojskowe żołnierza pasywnej rezerwy powołuje się decyzją administracyjną wydaną przez szefa wojskowego centrum rekrutacji, w ewidencji którego znajduje się żołnierz pasywnej rezerwy. W decyzji określa się termin i miejsce stawiennictwa. Decyzję doręcza się nie później niż na 14 dni przed dniem stawiennictwa do pełnienia czynnej służby wojskowej. Od decyzji przysługuje odwołanie na zasadach określonych w Kodeksie Postępowania Administracyjnego.
Za każdy dzień ćwiczeń żołnierz rezerwy otrzymuje uposażenie zasadnicze wypłacane przez jednostkę wojskową, zgodnie z posiadanym stopniem etatowym zajmowanego stanowiska służbowego. Na czas ćwiczeń wojskowych każdy żołnierz rezerwy otrzyma umundurowanie i wyposażenie wojskowe oraz bezpłatne zakwaterowanie, wyżywienie i opiekę medyczną. Siły Zbrojne Rzeczypospolitej Polskiej służą ochronie niepodległości państwa i niepodzielności jego terytorium oraz zapewnieniu bezpieczeństwa i nienaruszalności jego granic oraz są gwarantem bezpieczeństwa państwa i przygotowują się do reagowania na każde militarne lub niemilitarne zagrożenie naszego kraju. Dlatego potrzebujemy jak najlepszych ludzi, którzy sprostają zadaniom, które armia ma do wypełnienia.
Dziennik Ustaw z 16 września 2024 r., poz. 1369, określa stawki uposażenia zasadniczego żołnierzy w kwotach dziennych, według stopnia etatowego zajmowanego stanowiska służbowego, określonego stopniem wojskowym, oraz według posiadanego przez żołnierza stopnia wojskowego. Zaznaczyć należy, że za każdy dzień szkolenia szeregowy otrzyma 169 zł.
Uposażenie z tytułu odbywania ćwiczeń wojskowych jest zwolnione z opodatkowania.
Pracodawca zobowiązany jest do udzielenia pracownikowi powołanemu na ćwiczenia wojskowe urlopu bezpłatnego z zachowaniem wszystkich uprawnień wynikających ze stosunku pracy, za wyjątkiem prawa do wynagrodzenia.
Ponadto, żołnierzowi odbywającemu ćwiczenia wojskowe przysługuje rekompensata utraconego wynagrodzenia.
Rekompensacie podlega różnica pomiędzy otrzymanym uposażeniem a wynagrodzeniem za pracę bądź dochodem z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej lub rolniczej. Świadczenie wypłacane jest na wniosek żołnierza przez dowódcę jednostki wojskowej w terminie 30 dni od dnia złożenia wniosku. Wniosek o ustalenie i wypłatę świadczenia rekompensującego należy złożyć w ciągu 3 miesięcy od zakończenia ćwiczeń.
